Psikolojik sorunları olsun ya da olmasın, çoğu insan psikologluk mesleğinin ne olduğu, psikologların ne iş yaptığı, nasıl psikolog olunduğu konularını merak etmektedir. Yine çoğu insan psikoloğun kim olduğunu kendine göre tanımlar. Kimileri, psikoloğun insanların kişiliklerini çözen, medyum gibi tek bakışta nasıl bir insan olduklarını anlayan, kişiliklerindeki bozuklukları ilaçlarla ya da telkinlerle tedavi eden uzmanlar olarak hayal ederler. Kimileri için ise psikolog, kimseye anlatılamayacak sırlarını anlatabilecekleri, onları her koşulda onaylayacak, öğütler verecek bir dert ortağı, sohbet arkadaşıdır. Hatta birçok insan bu bakış açısıyla, psikolog desteği almak yerine “derdimi arkadaşımla da konuşur, paylaşırım ne farkı var?” diye düşünüp, sorunları için uzman desteği aramaya yanaşmazlar.
Bu kafa karışıklıkları aslında oldukça normaldir. Psikoloji, tarihsel açıdan yüzlerce yıllık bir bilimsel temele dayanmaktadır. Ancak ülkemizde ne yazık ki yeni yeni gelişmeye başlamıştır ve gelişmeler hala çok yavaş ilerlemektedir. Psikoloji bir bilim olarak insanlara tanıtılmamaktadır. Psikologluk mesleğinin ne olduğu, psikoloji biliminin neleri araştırdığı, alandaki yeni gelişmeler ve insanın ruh dünyasına dair yapılan araştırmalardan elde edilen sonuçlar hakkında insanlar bilinçlendirilmemektedir. Bu nedenle insanların kendilerine yabancı olan bu bilim dalına karşı kafa karışıklığı yaşamaları ve tereddüt etmeleri normaldir. Bu yazıyı yazmamdaki amaç da, insanların kafa karışıklığını bir ölçüde giderebilmek ve psikoloğun ne olduğu, ne olmadığı, insanlara sorunlarını çözmelerinde nasıl destek verdiği konularında bilgilendirmektir.
Nasıl psikolog olunur?
Bir kişinin psikolog ünvanı alabilmesi için ilk şart, üniversitelerin 4 yıllık “Psikoloji” bölümünden mezun olmasıdır. Alınmış olan bu 4 yıllık eğitim daha çok kuramsal, teorik bir eğitimdir. Psikologlar klinik psikoloji, gelişim psikolojisi, endüstri psikolojisi, sosyal psikoloji, spor psikolojisi gibi farklı uzmanlık alanlarında kendilerini geliştirebilirler.
Ek olarak psikologlar, terapi eğitimlerine (bilişsel davranışçı terapi, psikanalitik terapi, EMDR, oyun terapisi, cinsel terapi, çift terapisi vb.) katılır ve bu terapiler için süpervizyon alırlar. Katıldıkları bu terapi eğitimlerini ve süpervizyonları başarıyla tamamladıkları taktirde terapi yapmaya yetkili olabilirler. Aksi taktirde eğitimi alınmamış bir konuda hizmet vermeye çalışmak etik olmayacaktır.
Psikolog ne yapar?
- İnsan ve hayvanlarda davranış biçimlerini inceler ve sebeplerini araştırır.
- İnsanların düşünce biçimlerini, duygusal değişimleri ve bunların kaynaklarını inceler, bu konularda araştırmalar yürütür.
- Çeşitli kişilik, zeka, yetenek, davranış, tutum ölçekleri kullanarak sorunun olası kaynağı, türü ve şiddeti hakkında nesnel bilgiler edinmeye çalışır.
- Ruhsal sorunlar yaşayan kişilerle görüşmeler yapar, bu görüşmeler neticesinde sorunun altta yatan sebeplerine dair hipotezler oluşturur.
- Belirlenmiş olan hipotezler çerçevesinde, almış olduğu terapi eğitimlerinin tekniklerini kullanarak tedavi planı oluşturur.
- İnsanların hayatlarını olumsuz etkileyen, duygusal kaosların altında yatan fiziksel, çevresel ve kişisel faktörleri araştırır ve bu çarpık, işlevsiz düşünce ve davranışları değiştirmek için teknikleri danışanlar ile paylaşır.
- Kişilere sorunları hakkında farkındalık kazandırmayı amaçlar.
- Gündelik sorunlarla, iş, aile ve diğer çevresel problemlerle başa çıkabilme yollarını danışanlar ile paylaşır. Kişiye özel sorun çözme becerilerini geliştirmede insanlara destek verir.
- İnsanları psikoloji ve ruhsal hastalıklar açısından bilgilendirmek için eğitimler ve seminerler düzenler…
Listeyi daha uzatabiliriz ancak özetle psikologların iş tanımları ve çalıştıkları temel konular bunlardır.
Psikolog ne yapmaz?
- Psikolog ilaç yazmaz ve herhangi bir ilaç önermez.
- Psikolog seanslarda konuşulan konuları başkaları ile paylaşmaz, kişiler arasında laf taşımaz.
- Psikolog hiçbir konuda insanları yargılamaz ve eleştirmez.
- Psikologlar insanların düşüncelerini okumaz, ilk bakışta kim olduklarına, nasıl bir insan olduklarına dair yargılara varmazlar.
- Kişiyi asla kendi istekleri ve düşünceleri doğrultusunda yönlendirmez ve herhangi bir şey yapmaya zorlamaz.
- Psikolog danışanların, karar vermekte zorlandıkları konularda, karara varmaları için, seçeneklerin artı ve eksilerini, hasta ile tartışır ve hasta için en uygun kararın verilmesi için destek olur. Ancak asla onlar adına kararlar vermez ya da hastaların kararlarını değiştirmeye zorlamaz. Örneğin; boşanmanız gerektiğine karar verecek olan psikolog değildir ya da işinizi değiştirip, değiştirmemenizin kararını psikolog vermez.
- Psikolog, siz hiçbir çaba göstermeksizin, birdenbire sihirli değnek değmiş gibi sizi iyileştirmeyi garantilemez.
- Psikolog kesinlikle sizi bir araştırmaya girmeye, bir anketi doldurmaya ya da bir uygulamaya zorlamaz.
- Psikolog sizinle terapi seansları dışında görüşmez, arkadaşlık ya da başka bir sosyal ilişki içersine girmez…
Görüldüğü gibi psikologların neler yaptığı, neler yapmadığı, meslekte yetkin olmak için hangi eğitimlerden geçmeleri gerektiği kesin sınırlarla belirlidir. Elbette her meslekte olduğu gibi psikologluk mesleğinde de, yetkinliği olmayan alanlarda çalışan, etik ilkeleri ihlal eden kişiler vardır. Bu nedenle, psikolog desteği arayan kişilerin, hangi psikoloğu seçeceklerine karar verebilmeleri sıkıntı vericidir.
Aklınıza takılan her türlü soru ve/veya yorum için iletişim bilgilerinden irtibat kurabilir ya da iletişim formumuzu doldurabilirsiniz.
İletişim fakültesinde okuyorum .Psikolog olmak istiyorum yüksek lisansımı bunun üzerine yapacam 4 yıllık psikoloji bölümü okumama gerek var mı yüksek lisansta bilimsel hazırlık programı. verilecek
İlknur hanım sizin gibi insanlar yüzünden psikoloji bölümü psikologçuluk oynayan kişilerle doldu. Eğer bir kasap kalp ameliyatı yapabilirse sizde psikolog olabilirsiniz efendim.
İlknur Hanım Merhaba. Psikolog olmak istiyorsanız ve bu mesleği layığıyla yapmak istiyorsanız kolayala kaçmamak gerekiyor. 4 yıllık psikoloji bölümü bitirip uzmanlığınızı sonrasında yapmalısınız. Hatta bu da yetmiyor bunlara ek pek çok terapi eğitimi ve süpervizyon almalısınız. Kolay yoldan iyi bir terapist olmak mümkün değildir.
Ben henüz lise 2.siniftayim ve psikolog olmak istiyorum. Bunun için internette uzun süredir araştırma yapıyorum. Açıkçası kafam biraz karıştı. Bu meslek hakkinda bana fikir edinmemde yardımcı olursanız gerçekten çok sevinirim..
Sevgili Bilge
Öncelikle ilk adımın psikoloji lisans programlarından birini kazanıp 4 yıllık eğitimini tamamlaman. Bu eğitim sırasında zaten özellikle ilgilenmek istediğin alan hakkında fikirlerin oluşmaya başlayacaktır. Çocuk gelişimi üzerine eğitimi şekillendirip bu yönde terapi eğitimleri alabilir ve çocuk odaklı çalışan bir psikolog olabilirsin, çiftler üzerinde eğitimlerini yoğunlaştırıp ilişki psikoloğu olabilirsin ya da klinik psikoloji alanına yoğunlaşıp psikopatoloji ile çalışabilirsin. Psikoloji gerçekten çok geniş bir dünya. Ama benim sana tavsiyem
‘ herşeyi yaparımcı’ olmamam. Seçtiğin bir alanda özellikle uzmanlaşıp çalıştığın alanları belirlemen. Hem çocuk psikoloğu, hem ergen psikoloğu, hem çift, hem yetişkin psikoloğu olmaya çalışırsan, her konuda çalışan ama yetersiz olan bir psikolog olma ihtimalin yüksek olur.
Sevgiler
Ayrıca psikolojinin dalları kafamı çok karıştırdı. İnternet de yazan bilgilere de pek güvenemiyorum. Çevremde bu konu hakkında danisabilecegim kimsede yok..
Geçen sene kazanamadım.Nasip olursa bu sene psikoloji bölümü kazanmak istiyorum.Eğer olur da kazanırsam ve mezun olduğumda gerekli donanıma ve gerekli imkanlara sahip olursam ücretsiz psikolojik tedavi veren bir şirket kurmayı bile düşünüyorum 🙂
Merhaba Burak
Umarım psikolog olma hayallerine ulaşırsın. Sana tavsiyem ücretsiz danışmanlık verme fikrini bir kez daha düşün. Terapi ciddi bir iştir ve insanlar aldıkları hizmet için bir ücret ödemedikleri sürece terapi sürecini ciddiye almayacaktır. Düşük bütçe ile terapi hizmeti verme fikri daha cazip olacaktır.
Sevigler
Psikolog olmamın sebebi: ergenlerle konuşmak hoşuma gidiyor.
Merhaba Amanda
Umarım psikolog olmak ile ilgili hedeflerini genişletirsin.
Sevgiler
Psikolog olmak en büyük hayallerimden birisi. Şu an 9. sınıfa yeni geçtim ve ilerde kendimi saygı değer bir psikolog olarak görmeyi çok isterim. İnsanlarla konuşmayı, dinlemeyi çok seviyorum. Umarım hayal kırıklığına uğramam… 🙂
Ben lise 2.siniftayim ve TM seçip psikolog olmak istiyorum ama kararsızım yani psikologlarin iş bulma olanagi yüksek midir? hastanelerde calisabilirler mi? bunu merak ediyorum ve hangi üniversitelere gidebilirim?
Birde psikologlardan rehber ogretmenligine geçiş oluyor mu?Lütfen cevaplar misiniz?
merhaba yazınız ve yaptığınız yorumlar takdir edilir.Ben de psikolog olmak için uğraşıyorum çocuk alanında uzmanlaşmak temel gayem bunun için yaptığım mesleği bile hiçe sayıp bu bölümü bitirmeye gayret ediyorum.Lakin aklıma takılan bir soru var ben şuan ata aöf sosyal hizmetler 2.sınıfı okuyorum acaba dgs de psikolojiyi lisans tamamlama olarak seçebiliyor muyum yahut ne yapmam gerek yardımcı olabiliri misiniz
Psikolojiye ilgim var o yüzden Odtü psikoloji istiyor ve çalışınca da kazanabileceğimi düşünüyorum ama mesleğe geçiş aşamasında pek olumlu duyumlar almadım açıkçası ve aileden vb pek bir desteğim olmadığı için de baya tedirginim. Yüksek lisansımı da yapıp kendi kliniğimi açma hayallerim var ama ülkemiz şartlarında bunun nasıl olabileceği ya da pek mümkün olup olmadığı konusunda bir bilgim yok ve bunca yıl okumuş olduktan sonra da kendimi maddi vb yönde tatmin edememekten de korkuyorum. Tavsiye ve görüşlerinizi rica ediyorum. Mailimden ulaşabilirsiniz.